Tot welke generatie behoor jij?

Langer werken: het heeft zo zijn gevolgen, want voor het eerst zijn er 4 verschillende generaties op de werkvloer actief! Dichtbij wilde wel eens de gevolgen daarvan in kaart brengen.  Maar liefst 1.690 lezers van Dichtbij vulden in de zomer onze grote generatie-enquête in. ‘Collega’s zijn geen vrienden’: zegt dat je iets? Dan ben je wellicht een babyboomer. Maar kom je net van de schoolbanken? Dan vind je titels en hiërarchie waarschijnlijk maar niets! We legden de resultaten voor aan Saskia Van Uffelen, CEO van Ericsson Belux en auteur van het boek ‘Iedereen baas. Over samenwerken met vier generaties’. “Het is ongelooflijk krachtig als je alle generaties in synergie kan laten samenwerken.”

Resultaten uit de grote generatie-enquête!

• Van de babyboomers zet 40% zijn of haar werk in de top 3 van belangrijkste dingen in het leven. Bij generatie X is dat aantal geslonken tot 29% en de jongste generaties klokken af op 21%.

Saskia Van Uffelen: “De oudere werknemer lijnt werk duidelijk af van leven en hij werkt niet zelden naar zijn pensioen toe om daarna te gaan genieten. Jongeren werken een beetje, studeren een tijdje, trekken de wereld rond en gaan elders aan de slag. Ze leven veel meer in het nu, waarbij werk en leven bij elkaar horen. Dat komt omdat het werk vroeg  georganiseerd was als een piramide, met bovenaan de grote baas. Naar die hiërarchie werd enorm opgekeken. Mensen klommen een ladder op. Wie onderaan stond, verwachtte instructies en voerde die uit. En naarmate je ouder werd, klom je die ladder op. Hiërarchie werd aanvaard. Jongeren hebben die hiërarchische verhoudingen niet meer. Iedereen is baas en iedereen heeft iets te zeggen. Hun structuur is vlakker en kent geen groei naar een top. Hun loopbaan vertoont meer sprongen. Ze denken in projecten. Niet zelden zie je jongeren na 6 tot 9 maanden in een ander project stappen. Dat kan binnen dezelfde omgeving zijn, maar evengoed in een totaal andere context.”

“Vroeger klommen mensen een ladder op. Vandaag denken jongeren meer in ‘projecten’”

• 70% van de babyboomers is in de eerste plaats op zoek naar zingeving in zijn job. Bij generatie X is dat nog 62% en bij de Y-generatie 52%. In die laatste groep geeft 30% aan vooral zijn boterham te willen verdienen. Dat aantal ligt bijna 10% hoger dan bij babyboomers. Generatie X hinkt dan weer op 2 benen.  

Saskia Van Uffelen: “En toch zal salaris voor de jongeren niet de eerste reden zijn om voor een job te kiezen. In principe kiezen ze op basis van waarden en zullen ze in de eerste plaats nagaan of ze zich bij die waarden kunnen aansluiten. Generatie X is op dat vlak de moeilijkste omdat die tussen 2 generaties gekneld zit. Ze houden vast aan de eigenschappen van de babyboomers, maar willen eigenlijk ook een beetje zijn zoals de jongeren. Zij voelen het meeste de druk om er financieel goed voor te staan, omdat zij in alles de perfectie nastreven en dat geld daarvoor nodig hebben: een perfecte carrière, een perfect huishouden, perfect sociaal geëngageerd en perfect gezond en sportief. De generaties Y en Z maken andere overwegingen en zijn best bezorgd om het financiële. En gelukkig maar, want zo zullen ze gemakkelijker overleven in een tijd waarin we het allemaal met minder zullen moeten doen. Ze passen zich aan aan de financiële middelen door bijvoorbeeld langer thuis te blijven en de wagen minder te gebruiken en ze anticiperen op een langere loopbaan door zich niet te laten opjagen en in het nu te leven. Ze willen ervaringen opbouwen én genieten.”

“X-ers houden vast aan de eigenschappen van de babyboomers, maar willen eigenlijk ook een beetje zijn zoals de jongeren”

• 95% van de jongste collega’s gaat al eens lunchen met een collega of nodigt ze thuis of op café uit voor een hapje of een drankje. Een groot verschil met de andere generaties (63%) die hun collega’s eerder als collega’s dan als vrienden beschouwen.

Saskia Van Uffelen: “De jongere generaties willen iedere dag genieten. Ze wachten daarvoor niet meer tot hun pensioen. De maatschappij verandert ook naar een deel-maatschappij. Jongeren delen tuinen en auto’s, wisselen witgoed uit. Ze werken veel meer samen dan de oudere generaties. Hun job ervaren ze ook als een project, waarvoor ze moeten samenwerken met anderen. Er is geen harde lijn meer tussen werk en privé. Een babyboomer zal dat vertalen alsof jongeren 24/7 werken. Maar dat klopt niet. De jongeren kunnen beter het onderscheid maken tussen wat moet en wat fijn is.”

“De jongere generaties willen iedere dag genieten”

• Bij problemen met een collega zal 0% van de medewerkers uit generatie Z in de eerste plaats naar hun leidinggevende stappen.

Saskia Van Uffelen: “Vroeger deden we iets omdat het moest. Wat de chef zei, was juist en er was geen bijkomende informatie beschikbaar. De oudere generaties denken in processen. Als ik een probleem heb, dan moet ik naar daar. Dat is een proces en ik voer dat uit. In vlakke structuren heb je dat soort processen niet meer. Jongeren verwachten duiding en uitleg. Ze denken niet in titels en hiërarchie en vergelijken info uit verschillende hoeken. Jongeren zullen daardoor meer rechtstreeks uitpraten, want eerlijkheid en transparantie zijn basiswaarden. De dertiger of veertiger zit daarin gevangen: enerzijds houdt die wel van de structuur en de bescherming van de organisatie, maar anderzijds voelt hij dat die structuur en processen wegvallen en weet hij niet meer waar hij nog kan ventileren.”

“Jongeren verwachten duiding en uitleg. Ze denken niet in titels en hiërarchie en vergelijken info uit verschillende hoeken”

Overige resultaten op een rijtje

Als ik problemen ervaar op het werk, is dat in de eerste plaats met:

1. Nieuwe technologie: 38% babyboomers – 23% X – 6% Y
2. Plotse veranderingen: 39% babyboomers – 32% X – 34% Y
3. Omgang met collega’s: 14% babyboomers – 24% X – 26% Y
4. De combinatie met mijn gezin: 10% babyboomers – 20,5% X – 34% Y

Mijn favoriete communicatiemiddel bij een probleem of compliment is:

1. De brief: 0,5% babyboomers – 0,3% X – 0,3% Y
2. De e-mail: 11% babyboomers – 12% X – 16% Y
3. Het telefoongesprek: 4% babyboomers – 5% X – 4% Y
4. Sociale media en/of smartphoneapp: 1% babyboomers – 1% X – 3% Y
5. Het persoonlijke gesprek: 86% babyboomers – 82% X – 76% Y

Ik praat op het werk het minst graag over:

1. Mijn loon: 39,5% babyboomers – 41% X – 32% Y
2. Mijn gevoelens: 27,5% babyboomers – 24% X – 31% Y
3. Mijn ambitie: 14% babyboomers – 17% X – 25% Y
4. Mijn privéleven: 28% babyboomers – 18% X – 12% Y

De belangrijkste reden om te veranderen van werk is:

1. Meer loon: 15% babyboomers – 21% X – 21% Y
2. Meer autonomie: 13% babyboomers – 11% X – 8% Y
3. Dichter bij huis: 27% babyboomers – 22% X – 30% Y
4. Meer verantwoordelijkheid: 12% babyboomers – 9% X – 10% Y
5. Beter aansluitend bij mijn persoonlijke overtuiging: 35% babyboomers – 37% X – 31% Y

Ik werk graag samen met:

1. Jongere collega’s: 63% babyboomers – 41% X – 11% Y
2. Oudere collega’s: 4% babyboomers – 14% X – 35% Y
3. Even oude collega’s: 36% babyboomers – 45% X – 54% Y

Van generatie Z namen slechts 5 collega’s deel aan deze enquête. Dat is realistisch, gezien zij fel in de minderheid zijn doordat ze nog maar net van de schoolbanken komen. Maar het is te weinig om daaruit zinvolle percentages te gaan trekken.

Jullie 4 vragen voor experte Saskia Van Uffelen

• Hoe kan je als organisatie tegelijk mee evolueren met generatie Z én de babyboomers daarin meenemen?

Saskia Van Uffelen: “Het is de eerste keer dat er 4 generaties actief zijn op de werkvloer, maar we hebben iedereen nodig. Het is ongelooflijk krachtig als je alle generaties in synergie kan laten samenwerken. Je kan natuurlijk niemand in vakjes steken en een pak mensen heeft kenmerken uit verschillende generaties, maar een aantal elementen komen per generatie sterker uit de verf. Dus is het van belang om de werknemers te wijzen op die elementen, zodat ze die bij zichzelf en de collega’s kunnen herkennen en reacties van anderen kunnen kaderen zonder die collega te willen veranderen. Dat neemt veel stress weg. In een tweede fase kan je de organisatiestructuur zo aanpassen dat je met die verschillen rekening houdt, binnen bepaalde grenzen. Ik denk dan aan communicatie, verloning, leiderschap of het gebruik van digitale tools. Ik laat mijn medewerkers daarin samen veel uitzoeken. Als gedelegeerd bestuurder laat ik mijn mensen vooral samenzitten en co-creëren. De mix van ervaring van de ouderen en de dynamiek en creativiteit van de jongeren is goud waard.”

• Variatie in de job, rotatie, sabaticals: heeft een grote organisatie voordeel?

Saskia Van Uffelen: “Om het even of je nu groot of klein bent, de jongste werknemers zal je kunnen motiveren door hen in projecten te laten werken. Dat hoeft voor hen daarom niet binnen de werkuren, hoor. Zij zullen bijvoorbeeld om 14 uur ergens aan een zwembad zitten en ’s avonds herbeginnen. Maar zolang hun werk gedaan is, maakt het eigenlijk niet uit waar en wanneer dat gebeurt. Ook in grote organisaties is het moeilijk om dat te orkestreren. Bovendien kan dat niet voor iedereen in om het even welke functie. Als organisatie moet je wel grenzen stellen en die communiceren. Google is bijvoorbeeld een bedrijf dat als ‘cool’ staat aangeschreven, maar toch wordt thuiswerk daar niet ondersteund.”

• Uit reacties op onze enquête merken we dat medewerkers van Broeders van Liefde niet altijd grote, fundamentele verschillen zien tussen generaties. Het doel is gemeenschappelijk: goede zorg en degelijk onderwijs bieden. Zijn hulpverleners en leerkrachten buitenbeentjes?

Saskia Van Uffelen: “De basiswaarden zijn gelukkig dezelfde gebleven. Zeker in de zorgsector delen collega’s belangrijke waarden. Maar een babyboomer zal het doel afbakenen en zich daarop toeleggen, terwijl een X-er erin zal slagen om heel veel mensen virtueel rond zich te scharen om datzelfde doel te bereiken en een Y-er de weg naar dat doel op nog een andere manier zal invullen. Dat zal zich bijvoorbeeld uiten in het gebruik van robots in de zorg. Babyboomers en X-ers zullen de wenkbrauwen fronsen, terwijl de jongere generaties die hele digitale impact veel gemakkelijker integreren. Let op, we zullen de fysieke medewerker nodig blijven hebben, zeker in de zorgsector, maar de jobinhoud zal voor een stuk ingenomen worden door het digitale. Dat aspect wordt vaak onderschat door de babyboomers en de X-ers.”

• Hoe zien bazen eruit in de toekomst?

Saskia Van Uffelen: “Vroeger was ik ‘baas’ en deelde ik instructies uit. Nu heb ik het gevoel dat ik zo’n beetje achter mijn medewerkers aanloop. Zij gaan hun weg en als ze mij nodig hebben, draaien ze zich om. Leiderschap in de toekomst zal vooral gaan over mensen in teams samenbrengen en laten samenwerken.”

“Leiderschap in de toekomst zal vooral gaan over mensen in teams samenbrengen en laten samenwerken.”

Wie is Saskia Van Uffelen?

• Saskia Van Uffelen is de CEO van Ericsson Belux.
• Ze heeft meer dan 25 jaar ervaring als manager in de ICT-sector, in tal van nationale en internationale functies.
• Ze schreef het boek “Iedereen baas. Over samenwerken met vier generaties”.
• Ze zet zich ook in voor de digitalisering van het onderwijs.