Vaste stek: Dr. Anneke Govaerts

Dr. Anneke Govaerts

“PSYCHIATRISCHE PATIËNTEN ZIJN MENSEN ZOALS JIJ EN IK”

Redactie: Nikkie Steyaert & Julie De Wilde, fotograaf: Boumediene Belbachir

In het ziekenhuis Zorggroep Alexianen werken verschillende zorgkundigen, verpleegkundigen en psychiaters. Maar wist je dat er ook een neuroloog werkt? Dr. Anneke Govaerts is al 19 jaar de neuroloog van dienst en werkt nauw samen met de psychiaters. “De hersenen zijn iets mysterieus, er valt nog zoveel over te ontdekken. Veel patiënten komen bij mij met klachten over hoofdpijn. Het is dan aan mij om de oorzaak van de hoofdpijn te achterhalen. Gaat het over een fysieke neurologische aandoening of is de oorzaak van psychische aard?”

Een lange autorit brengt ons tot bij het psychiatrisch ziekenhuis Zorggroep Alexianen in Tienen. Het is 18u00 en neuroloog dr. Anneke Govaerts is klaar met haar consultaties. Met een brede glimlach haalt ze ons op in de wachtruimte en leidt ons naar haar bureau. Een groot toestel in de hoek van de kamer trekt meteen de aandacht. Het blijkt een elektromyografie-apparaat (EMG) te zijn. “Een EMG-apparaat meet de elektrische activiteit van de spieren en vertelt iets over de geleiding van de perifere zenuwen”, steek dr. Anneke van wal. “Op die manier kan ik te weten komen of iemand een zenuwbeschadiging heeft. Ik gebruik dit wanneer patiënten tintelingen voelen in hun ledematen of last hebben van verlammingsverschijnselen. Dat kan bijvoorbeeld voorkomen bij anorexiapatiënten. Wanneer zij lang met gekruiste benen zitten, kunnen zij hun zenuwen afknellen omdat hun benen zo mager zijn. Dat kan leiden tot een dropvoet. Het is dan in de eerste plaats belangrijk om die patiënten te wijzen op het belang van een andere zithouding.”

Hoofdpijn

We gaan zitten en werpen nog een laatste blik op het EMG-apparaat. Dr. Anneke leest ons gedachten. “Ik gebruik het toestel niet zo vaak hoor. Ik zie voornamelijk patiënten die last hebben van hoofdpijn. Hoofdpijn is geen fysiek letsel, maar een overgevoeligheid van de zenuwen. In veel gevallen schuilt achter hoofdpijn stress of een slecht slaappatroon. Dat uit zich vaak in duizeligheid en vermoeidheid. Zeker hier in het psychiatrisch ziekenhuis, waar veel mensen met een verslaving of depressie opgenomen zijn, komt hoofdpijn veel voor. Omdat de oorzaak vaak psychisch is, werk ik nauw samen met de psychiaters. Samen zie je meer dan alleen. Zij kennen de patiënten ook beter omdat ze hen direct opvolgen en veel gesprekken met hen voeren.”

Hersenpatronen

We schrikken op van de deur die plots opengaat. Een man steekt zijn hoofd om de hoek, kijkt ons een fractieseconde verontschuldigend aan en sluit dan stilletjes weer de deur. Dr. Anneke moet lachen. “Ze zoeken zeker nog een vrij lokaal. Meestal ben ik nu ongeveer klaar met werken. Ik zie maximaal 15 à 18 patiënten op een namiddag. Op kalme dagen kan dat aantal rond de 8 à 10 liggen. Vaak gaat het over korte controles, maar bij nieuwe patiënten duren de consultaties langer omdat ik eerst moet achterhalen of de hoofdpijn niet wijst op een neurologische aandoening.” Dr. Anneke wijst naar een andere hoek van de kamer, waar een ziekenhuisbed staat. “Ik start met een klinisch onderzoek waar ik kijk naar de patiënten hun gelaatszenuwen, hun krachten en reflexen, de coördinatie van stappen en rechtkomen, hoe ze schrijven, of hun nek vastzit,… Bij de vaststelling van een letsel of verdachte symptomen wordt verder onderzoek ingepland met eventueel een EEG-scan van de hersenen. Die wordt genomen door een verpleegster en ik analyseer en interpreteer ze, zo kan ik vaststellen of er abnormale patronen in de hersenen zijn. Zo’n patronen kunnen wijzen op epilepsie, afwijkingen van zwakke levers of hersenbloedingen.”

Cola

En wat als de oorzaak psychisch is? “Als er geen neurologische aandoening blijkt, dan probeer ik meer inzicht te krijgen in de hoofdpijn: over hoeveel aanvallen gaat het, zijn ze erg of niet, welke medicatie wordt genomen, hoe verloopt het slaappatroon,… Het belangrijkste is dat je de hoofdpijn erkent als een probleem en probeert te bestrijden, zeker bij mensen met een medicatieverslaving. Indien je de hoofdpijn niet wegneemt, zal die persoon bij het buitengaan opnieuw met medicatie beginnen, net omdat hij of zij zich niet beter voelt. Zo raak je in een straatje zonder einde.” We worden even stil en nemen van de gelegenheid gebruik om even een slokje water te nemen. “Weet je,” gaat dr. Anneke verder. “Hoofdpijn kan soms ook relatief vlug verholpen worden. Sommige mensen weten bijvoorbeeld niet dat het drinken van cola hoofdpijn kan uitlokken. Door voor te stellen om met de cola te stoppen of preventieve medicatie tegen hoofdpijn te nemen, kan je al ver komen. De patiënten gaan er dan zienderogen op vooruit, soms lijken ze een compleet nieuwe persoon. Daar doe je het voor.”

Speciaal geval

Het is duidelijk dat dr. Anneke zeer begaan is met haar patiënten en dat ze veel voldoening haalt uit haar job. “Ik vind het prachtig als ik een verschil kan maken, als iemand tevreden is en me bedankt voor de hulp. Ik vind het ook belangrijk om voldoende tijd te maken voor een simpel gesprekje en een grapje. Ik hou van een gemoedelijke sfeer. We werken hier met psychiatrische patiënten, sommigen zijn achterdochtig of voelen zich slecht, ze durven dat wel eens op mij uitwerken. Maar aan de andere kant heb ik hier ook veel plezier.” Dr. Anneke kan haar lach niet onderdrukken wanneer ze verder vertelt. “Laat ik een voorbeeld geven. Onlangs had ik een patiënt die een T-shirt droeg met het opschrift ‘ik ben een speciaal geval’. Dat vond ik schitterend, we hebben er dan samen om gelachen. Ik bewonder de patiënten omdat ze de kracht gevonden hebben om hulp te zoeken en ik vertel hen dat ook. Het zijn mensen zoals jij en ik. Psychische problemen kunnen iedereen overkomen.”

Dynamisch duo

Dr. Anneke haar gsm gaat af. Het is een sms’je van haar dochter Amelie. Ze zit in haar eerste jaar geneeskunde en ze is volop bezig met haar examens. “Ik heb vier kinderen met mijn man Rik. Dat was niet altijd evident om te combineren met mijn job als arts. Rik is professor neurologie aan de KU Leuven, dus hij heeft ook een drukke agenda. Toch geloof ik dat we er in geslaagd zijn een goed evenwicht te vinden op vlak van werk en privé. Thuis proberen we ook niet te veel te praten over patiënten en neurologie. Wanneer ik Rik zijn advies nodig heb, verwijs ik de patiënt naar hem door of stuur ik hem tijdens het werk een e-mail. Dat voelt soms wel gek, maar op die manier kunnen we de werk gerelateerde zaken op het werk afhandelen en is er thuis genoeg tijd voor elkaar en ons gezin.”

Op reis

Het is ondertussen zeven uur gepasseerd. Het wordt stilaan tijd voor de lange rit terug naar huis. Terwijl dr. Anneke ons naar buiten begeleidt, praten we nog even over koetjes en kalfjes en onze passie voor reizen. “Ik was als kind altijd gefascineerd door Afrika”, vertelt dr. Anneke enthousiast. “Toen mijn dochter op inleefreis ging naar Tanzania, ontstond bij mij opnieuw het idee om naar Afrika op reis te gaan. Ik koos ervoor om deel te nemen aan de Zuidreis van Fracarita Belgium. Daardoor heb ik meteen ook meer inzicht gekregen in de missie en visie van Broeders van Liefde, en ik kan me er heel goed in vinden. De zorg voor psychische patiënten en mensen met beperkingen lijkt nu vanzelfsprekend, maar dat is niet altijd zo geweest en is ook niet in elk land even hard ontwikkeld. Ik speel met het idee om ooit eens een tijdje in Afrika te werken, misschien met Artsen zonder Vakantie? Ik denk dat ik daar nog veel van zou kunnen leren.”

Bio

• Anneke Govaerts (49) studeerde geneeskunde en werkt al 19 jaar als neuroloog bij de Zorggroep Alexianen in Tienen.
• Ze is getrouwd met dr. Rik Vandenberghe, professor in de neurologie aan de KU Leuven. Samen hebben ze vier kinderen: Roland (21), Amelie (19), Irena (17) en Alberic (14).
• Anneke houdt van koken, Zumba en ballroomdansen met haar man.
• Samen met twee collega’s schrijft ze momenteel een boek over hoofdpijn.