Doe gewoon normaal tegen mensen met een beperking

Eindelijk nog eens een echte ontmoeting, verheugen we ons onderweg naar Leuven. We zijn bekend met de binnenstad, maar ortho-agogisch centrum Het Roerhuis ligt er net een beetje buiten, hoger ook, langs grote open velden. De paaspauze is net afgelopen, de scholen zijn weer open en alle medewerkers en bewoners van OC Het Roerhuis zijn inmiddels een 2^de keer gevaccineerd. Een normaler leven komt langzaam in zicht. “De vaccinaties waren een grote opluchting, het laat ons toe om eindelijk wat relaxter te zijn.”

Redactie: Veerle Frissen, fotografie: Esther Bormans & Veerle Frissen

Esther begroet ons hartelijk en neemt ons mee naar een vergaderlokaal waar we rustig kunnen praten. Wanneer haar mondmasker af gaat, komt er een stralende glimlach tevoorschijn. “Zo, dat is toch een heel ander zicht”, lacht ze. Aangezien het onze eerste keer in OC Het Roerhuis is, licht Esther eerst kort hun werking toe. “We zijn een kleine organisatie die mensen met een lichte tot ernstige mentale beperking opvangen, die soms ook gepaard gaan met een fysieke beperking. Er zijn 3 leefgroepen met telkens ongeveer 10 bewoners ingedeeld volgens niveau en er is een dagcentrum voor cliënten die nog thuis wonen, maar naar Het Roerhuis komen voor de activiteiten. De afgelopen jaren is er een nieuwbouw bijgekomen, zodat we meer plaats hebben, maar we blijven een kleine, huiselijke voorziening.”

Extra

Esther rolde 3 jaar geleden in haar huidige functie als extra begeleider. “Die ‘extra’ wil zeggen dat ik in alle leefgroepen kom en allround inzetbaar ben. Ook spring ik in waar ze helpende handen nodig hebben. Toch ken ik de organisatie al iets langer. Ik deed mijn stage in het dagcentrum en toen ik verder ging studeren vervolgens nog 2 zomers een vakantiejob. Na mijn afstuderen, zag ik een openstaande vacature waar ik meteen op ben gesprongen. Ik was inmiddels verliefd geworden op deze plek en de job bleek me op het lijf geschreven. Ik hou van de variatie, kom in alle leefgroepen en leer iedereen kennen.”

Ik probeer graag nieuwe dingen uit met de bewoners, soms loop ik daarbij al eens tegen de lamp, maar dan hebben we het tenminste geprobeerd

Fuiven

Precorona hield Esther ervan om veel activiteiten buitenshuis te organiseren, in samenspraak met de cliënten. “Mijn focus ligt sowieso op de activiteiten. Ik haal de bewoners uit de groepen en luister naar hun individuele wensen. Ik probeer ook graag nieuwe dingen uit, soms loop ik daarbij al eens tegen de lamp, maar dan hebben we het tenminste geprobeerd. Voor 2020 gingen we van tijd tot tijd naar een theatervoorstelling, een fuif of een festival. Het is hun vrije tijd en ik vind het fantastisch dat ik hen al die activiteiten kan aanbieden wanneer we samen op stap gaan. Nu moet ik creatiever zijn en wordt er veel meer – jullie raden het al – gewandeld.” Gelukkig is er veel bosrijke omgeving vlakbij en beschikt het centrum over een grote tuin. “Kom, ik geef jullie even een rondleiding”, beslist Esther, terwijl ze al rechtstaat en richting het zonverlichte terras wandelt. “Ons terras werd recent opnieuw aangelegd en ook onze tuin werd onder handen genomen. Er is nu een rolstoelvriendelijk pad en we hebben zelfs kippen.”

Wittekerke

We wandelen langs de gebouwen waar bewoners van leefgroep ‘De Vleugel’ momenteel aan genieten van hun middagmaal. Wanneer we de leefruimte binnenstappen, is de sfeer gemoedelijk, al wordt onze aanwezigheid meteen opgemerkt en volgen er enkele nieuwsgierige vragen over het doel van ons bezoek. Bewoner David spreekt Esther aan over het aantal stappen dat hij vandaag al gezet heeft. Ze moet het even confirmeren op zijn smartwatch. In ruil voor deze korte onderbreking stelt Esther voor om ons zijn kamer te laten zien. “Die mogen ze zelf inrichten”, legt Esther uit terwijl we de trap naar boven nemen. “De meeste mensen bezitten zelf al wat meubels en het voelt vertrouwder aan om die mee te nemen.” Een foto van de bewoners siert de deur van elke kamer. Davids kamer is comfortabel en persoonlijk. “Na het ontbijt, kijk ik graag even tv, naar Wittekerke”, vertelt hij over zijn dag, “tot om 10u de activiteiten beginnen.”

Voor wat hoort wat

Vandaag staat er zwemmen op het programma. “Hoe fijn is dat!”, lacht Esther enthousiast, “Ik word betaald om te gaan zwemmen of te gaan shoppen. Wie kan dat zeggen?” Voor Esther voelt OC Het Roerhuis een beetje als thuiskomen. “’s Avonds kijk ik gezellig in de zetel van de leefruimte mee naar ‘Thuis’, bijna zoals in een echt gezin. Het doet me vaak vergeten dat ik veel ’s avonds en in het weekend werk. Er hangt op die momenten een bijzondere sfeer, je kan eens andere dingen doen. Omdat ik veel van mijn werkschema zelf mag invullen, voelt het allerminst als een opoffering. Daartegenover staat wel dat ik de flexibiliteit moet bezitten om in te springen wanneer iemand onverwacht afwezig is. Voor wat hoort wat, dat neem ik er met plezier bij.”

Moeilijke momenten kan ik niet zomaar van me afzetten, wat eigenlijk gewoon toont dat ik me erg betrokken voel

Vrienden voor het leven

We willen weten of het samenleven van mensen met verschillende achtergronden soms tot conflicten leidt? “Ruzies zijn er zeker af en toe. Deze mensen wonen samen met anderen die ze niet van tevoren kennen en niet zelf als huisgenoot gekozen hebben. Het botst uiteraard regelmatig. Vaak loont het om te bemiddelen. Als het conflict echt hoog oploopt en er is bijvoorbeeld sprake van agressie, halen we de betrokkenen uit elkaar of uit de groep om alles te laten bekoelen. Of we denken proactief door cliënten van wie we weten dat ze minder goed met elkaar overeen komen, uit elkaar te zetten of bepaalde mensen die goed overeenkomen samen aan activiteiten te laten deelnemen. Maar evengoed zijn hier al vriendschappen voor het leven ontstaan. Desalniettemin neem ik moeilijke momenten wel eens mee naar huis, zoals toen iemand in het ziekenhuis lag. Ik kan dat niet zomaar van me afzetten, wat eigenlijk gewoon toont dat ik me erg betrokken voel. Gelukkig kan ik na een intens moment ook altijd terecht bij een collega, iedereen draag hier zorg voor elkaar.”

Waar ik echt niet mee om kan, is wanneer mensen kleutertaal spreken tegen onze bewoners. Oké, ze hebben een beperking, maar het zijn volwassen mensen en ze begrijpen vaak meer dan anderen zouden denken

Kleutertaal

Esther geeft toe dat er nog veel vooroordelen bestaan over mensen met een mentale beperking. “Vooroordelen zijn er en die mogen er zijn, maar ik vind het net zo leuk om ze te doorbreken. Ik heb al eens 2 vriendinnen meegenomen die in een totaal andere sector werken. Je voelt eerst een zekere weerstand. Iemand komt bijvoorbeeld heel dicht bij jou en je voelt je daar wat onwennig bij. Na een tijd wen je aan het anders zijn. Het werkt langs twee kanten, de bewoners moeten ook aan jou wennen. Probeer met een open geest naar mensen met een beperking te stappen. Waar ik echt niet mee om kan, is wanneer mensen kleutertaal spreken tegen onze bewoners. Oké, ze hebben een beperking, maar het zijn volwassen mensen en ze begrijpen vaak meer dan anderen zouden denken. Ze kunnen veel, soms meer dan ze zelf denken. Mijn tip: doe gewoon normaal, zoals je tegen elke andere volwassen persoon zou spreken. Daarom vind ik het enorm belangrijk dat onze cliënten niet afgescheiden leven van de maatschappij, maar dat ze er actief deel van uit maken. Ik geloof sterk in inclusie. Dat is niet voor iedereen evident; Het Roerhuis is een veilige cocon. Maar vaak lukt zich meer naar de buitenwereld richten via kleine stapjes en zie ik mensen openbloeien. Het contact met anderen buiten hun familie en naasten is zeer belangrijk. In de leefgroepen leven ze samen, een grote aanpassing, maar absoluut een verrijking. Ze kunnen er ook eens voor iemand anders zorgen. Het kan bijvoorbeeld deugd doen om een medebewoner blij te maken met een koffie. Veel cliënten floreren in een leefgroep. De meeste van onze bewoners zullen echter nooit zelfstandig wonen en dat is ook niet de bedoeling, maar een goede en aangepaste begeleiding kan zoveel doen.”

Buren

Terwijl we Esther in de tuin laten poseren voor de foto’s, polst ze of het artikel ook op Facebook zal verschijnen. “Ik ben namelijk sinds kort bezig met de sociale media van Het Roerhuis: ik onderhoud de Facebook- en Instagrampagina’s. Dan kan ik het artikel eens delen”, lacht ze. “Het geeft een extra dimensie aan mijn job. De Facebookpagina wordt gevolgd door familie en vrienden, begeleiders en ex-werknemers en zelfs onze buren beginnen het te volgen. Dat vind ik erg fijn, dat ze zien hoe we werken en erin betrokken worden. En dat we kunnen tonen dat iedereen mag zijn wie hij is”.

Esthers optimisme werkt aanstekelijk en we stappen met hernieuwde energie buiten. In de verte, in het dal herkennen we enkele historische gebouwen en gonst de stad van het leven. Boven op de berg streven Esther en de andere begeleiders ernaar om hun bewoners er deel van te laten uitmaken en hen tegelijkertijd een veilige haven te bieden.

Wie is Esther Bormans?

• Esther is afkomstig uit Leuven en woont op 5 minuten van OC Het Roerhuis.
• In haar vrije tijd gaat ze graag op restaurant en geniet ze van avondjes uit met haar vrienden of met haar verloofde.
• Ze houdt van sociale contacten en kan andere meningen zeker appreciëren: “Verschillen mogen er zijn.”

Ortho-agogisch centrum Het Roerhuis in Leuven

• OC Het Roerhuis is een organisatie die zich inzet voor het welzijn van volwassenen met een verstandige en/of meervoudige beperking.
• De voorziening biedt ondersteuning op maat bij het wonen en een zinvolle dagbesteding, rekening houdend met de mogelijkheden van de cliënten.
• OC Het Roerhuis heeft drie woonhuizen en een dagcentrum die sinds 2016 gecentraliseerd zijn in de Galgebergstraat in Leuven.
• Hun visie? Het bieden van goede zorg vanuit het recht van mensen op een kwaliteitsvol leven. De bewoners of gasten staan centraal, met al hun mogelijkheden, naast hun beperkingen.